Simon van der Aa

Geschreven door: mr S.M. Wolfert, advocaat bij Flooren Advocatuur.

Het lijkt af en toe enigszins op een spelshow. De grote improvisatieshow. En nee, dan bedoel ik niet dat ik maar wat doe of improviseer. Dan bedoel ik dat je aan het begin van de dag werkelijk geen idee hebt wat er die dag gaat gebeuren of wie je gaat zien. Ik heb het over een dag piketdienst.

Je dienst begint om acht uur in de ochtend. Vanaf dat moment dien je binnen twee uur op locatie te zijn na een melding. Locatie kan overigens elk politiebureau/cellencomplex in de provincie Groningen betekenen. Vanaf zeven uur in de ochtend kunnen er meldingen binnenkomen, die je binnen een kwartier moet accepteren. Ben je te laat dan gaat de melding aan je neus voorbij (de melding gaat dan naar de reserve piketadvocaat). Na acht uur ’s avonds krijg je geen meldingen meer. In de piketmelding staan de personalia van degene die is opgepakt, het strafbare feit waarvan diegene verdacht wordt (wat enkel wordt vermeld in de vorm van het wetsartikel )en of bijzonderheden zijn, zoals bijvoorbeeld psychische problemen of tegenstrijdige belangen. Daarnaast wordt er aangegeven of het gaat om consultatiebijstand (Salduz) of dat het een melding na inverzekeringstelling is. Meer dan simpelweg de basis weet ik dus niet op moment dat ik de zogenoemde verdachte voor het eerst zie.

Voor zover het formele stuk. Stel je voor, je zit in een kamer met vaak een bureau of een tafel en twee stoelen. Je kijkt tegen een dichte deur aan. Op een gegeven moment zwaait die deur open en wandelt / strompelt er iemand naar binnen. Diegene gaat op de stoel tegenover je zitten en kijkt je ofwel verwachtingsvol ofwel chagrijnig aan. Voor beiden valt overigens wel iets te zeggen. Ik bedoel, ik geef het je te doen na (meestal) een aantal uren of soms zelfs een nacht in de cel. Sommige mensen zitten nog onder het bloed van een vechtpartij in de stad, anderen zijn zo dronken dat ze amper kunnen staan of zitten en nog weer anderen zijn angstig. (niet limitatief opgesomd) En besef je dan, ik weet op dat moment niets over wat gebeurd is en ben compleet afhankelijk van wat diegene mij vertelt.

Wat doe je als piketadvocaat dan? Ik hoor het verhaal aan en vertel wat er verwacht kan worden van het verhoor of van het verdere verloop van de procedure. Ik wijs iemand op zijn of haar rechten en adviseer, voor zover mogelijk, over wat wel en wat niet te verklaren. Het is overigens onzin om altijd te adviseren niets te verklaren. Ik hoor dat vaak: ‘Je kunt het beste niets zeggen’ maar geloof mij, als je weet dat er camerabeelden zijn waarop je te zien bent terwijl je een televisie meeneemt uit de Mediamarkt zonder te betalen dan kun je maar beter of een goed verhaal hebben of de boel gewoon opbiechten. Het niet meewerken gaat in een later stadium namelijk vaak tegen je werken. Let wel, ook het veelgehoorde ‘als je meewerkt mag je eerder weer naar huis’ gaat niet (altijd) op. In het geval er (naar alle waarschijnlijkheid) onvoldoende bewijs is moet je vooral je mond houden, hoe vriendelijk oom agent ook is en hoe je beloofd wordt dat je, wanneer je bekent, naar huis mag. Dat is in de meeste gevallen niet zo. Sterker nog, op moment dat je braaf bekent is de kans vrij groot dat je nog wel even vast blijft zitten.

Wanneer het gesprek dan afgelopen is, de verdachte wordt afgevoerd en de deur weer dicht valt, is er even een stil moment, waarin je blij bent dat jij straks weer naar huis mag terwijl het leven van degene die je net hebt gesproken compleet op zijn kop staat. En dan zwaait die deur weer open.