Simon van der Aa

Geschreven door: Myrte Visser 

Een grote groep mensen was geschokt door het vonnis van de Rechtbank Limburg waarin slechts een taakstraf van 120 uur werd opgelegd voor het doodrijden van drie mensen.[1] Veel mensen toonden dan ook begrip toen de man die zijn dochtertje en zijn ouders was verloren een stoel richting de rechter gooide. Hoe was het toch mogelijk dat iemand die een ander doodt er af komt met een taakstraf?

Deze zaak is een goed voorbeeld van onbegrip in de strafrechtspraak, iets dat uit meer zaken blijkt. Onlangs heeft de Radboud Universiteit een rapport uitgebracht in opdracht van de Raad voor de Rechtspraak. Uit dit rapport komt naar voren dat er meer begrip is voor een vonnis als het beter gemotiveerd is.[2] De aanleiding voor het onderzoek was het eerder gestarte Project Motiveringsverbetering in Strafvonnissen (Promis). Het project had de doelstelling om ‘de verdachte, de raadsman, andere betrokkenen en de maatschappij als geheel een beter inzicht in het denkproces van de rechter te geven’.[3] Dit geldt met name voor de bewezenverklaring. Voor de oplegging van de straf geldt dit echter niet. De onderzoekers denken dat dit komt doordat in de redenering van de rechter de strafsoort en strafmaat slechts kort aan de orde komen.[4]

De conclusie uit het rapport is mijns inziens logisch. Als men beter uiteenzet hoe men tot een oordeel is gekomen, zal ook een leek enigzins kunnen begrijpen waarom zo geoordeeld wordt. Het is erg prettig voor degenen die betrokken zijn bij de rechtzaak dat er goed en duidelijk wordt gemotiveerd. Het streven naar betere motivering is mijns inziens dan ook aanprijzenswaardig. Wat echter niet ondervangen kan worden met een betere motivering, is merendeel van de bevolking. Men gaat af op wat in nieuwsberichten gezegd wordt. Als deze niet de juiste informatie bevatten of achtergrondinformatie onvermeld laten kan de rechter nog zo goed motiveren, dit zal echter de massa niet bereiken.

[1] Rb. Limburg, 21 november 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:10041.

[2] L. De Groot-Van Leeuwen et al, Het vonnis beter uitgelegd? Maatschappelijke effecten van beter motiveren in de strafrechtspraak, Den Haag: SDU 2015.

[3] ‘Project Motiveringsverbetering in Strafvonnissen (PROMIS)’, (via: www.rechtspraak.nl).

[4] L. De Groot-Van Leeuwen et al, Het vonnis beter uitgelegd? Maatschappelijke effecten van beter motiveren in de strafrechtspraak, Den Haag: SDU 2015, p. 62.